1. Bij twijfel: kijk op internet
Twijfel je of een e-mail echt is, kijk dan op fraudehelpdesk.nl of opgelicht.avrotros.nl of hij daar genoemd wordt. Is dit niet zo, wacht dan en controleer een dag later nogmaals. Je kunt ook de geclaimde afzender bellen.
2. Herken foute links
Op je pc of laptop kan je met je muispijltje boven een link zweven. Linksonder op het scherm of vlak boven de muiscursor verschijnt het webadres waarnaar de link verwijst. Op je smartphone of tablet kan je zien naar welke site de link echt verwijst door de link lang in te drukken.
Een correct webadres bestaat uit de naam van het bedrijf, gevolgd door een punt en daarna vaak nl of soms com. Samen wordt dit de domeinnaam genoemd, bijvoorbeeld: consumentenbond.nl. Extra tekst vóór de domeinnaam moet gescheiden zijn met een punt.
Extra tekst achter de domeinnaam moet gescheiden zijn door een schuine streep (‘/’). Valse webadressen zijn bijvoorbeeld login-consumentenbond.nl (geen punt voor de domeinnaam) en abnamro.nl.nieuwsbrief2016.nl (geen ‘/’ achter de domeinnaam).
Bij twijfel: typ zelf het bekende webadres in de browser en log daar in bij de beveiligde omgeving om bankzaken of facturen te bekijken.
3. Let op marketingbedrijven
Veel bedrijven huren marketingbureaus in voor hun mailverzending. Dat is verwarrend. Je ziet dan het adres van dat marketingbureau, bijvoorbeeld: bedrijfsnaam.client.mailplus.nl/bdf3636/25b. Mailplus.nl is hier het e-mailbedrijf. Veel gebruikt zijn ook: e-mark.nl, e-village.nl, list-manage.com, tripolis.com, picsrv.net en webpower.nl. Vertrouw bij banken geen afwijkende webadressen.
4. Verdachte afzenders en onderwerpen
Extra aandacht verdienen mails met onderwerpen als bankzaken, incasso’s, vorderingen, boetes, facturen, gemiste pakketleveringen, printerscans en autoschademelding. Veelvoorkomende thema's bij nepmails bij bank- of creditcardzaken zijn bijvoorbeeld een 'beveiligingsprobleem' of het aanvragen van een nieuwe betaalpas.
5. Kwaadaardige bijlagen
Veel e-mailbijlagen bevatten malware. De volgende bestandstypen zijn extra verdacht als ze in een mailbijlage staan:
- .zip: een zip-bestand wordt gebruikt om de inhoud (vaak een .exe-bestand) te maskeren.
- .exe: een programmaatje, nagenoeg altijd foute boel.
- .js .ink .wsf .scr .jar: Nooit openen! Ze bevatten scripts die malware downloaden.
- .doc: een Word-document. Standaard niet gevaarlijk, maar als het bestand na openen vraagt om het inschakelen van macro’s, doe dat dan niet.
Helaas zijn de extensies (zoals .exe) in Windows standaard verborgen. Schakel bestandextensies in, zodat je ziet om wat voor bestand het gaat. Typ Windowstoets + R, typ in het venster "control folders" en druk op Enter. In het tabblad Weergave verwijder je het vinkje voor ‘Extensies voor bekende bestandstypen verbergen’.
6. Check de afzender
Een vreemd e-mailadres als afzender is vaak een aanwijzing voor phishing. Een fout e-mailadres herken je op vergelijkbare wijze als een foute link. Het deel achter het @-teken moet eindigen op de domeinnaam. De tekst voor de domeinnaam moet gescheiden zijn met een punt. Goed: nieuwsbrief@mail.ing.nl Fout: nieuwsbrief@emaillogin-ing.nl.
Let op: een goed uitziend e-mailadres geeft geen garanties, een beetje slimme oplichter kan elk e-mailadres als afzender laten zien, zelfs je eigen adres.
7. Onpersoonlijke aanhef
Pas op bij een aanhef als "Geachte klant" als het om betaal- of bankzaken gaat. Een persoonlijke aanhef is echter geen garantie voor een goede e-mail. Criminelen gebruiken soms namelijk bij hacks buitgemaakte persoonsgegevens.
8. Taalfouten
Het gros van de phishingmails bevat taal- en/of typfouten.
9. Fout rekeningnummer
Staat er in een e-mail een rekeningnummer, controleer dit dan op de echte website van het bedrijf. Banken controleren niet of een rekeningnummer bij de begunstigde hoort.
Door: Consumentenbond